- Biến chứng thần kinh do bệnh đái tháo đường là gì ?
► Là tổn thương dây thần kinh xảy ra do Glucose máu tăng cao.
►Tổn thương này có thể xảy ra ở các dây thần kinh trên toàn cơ thể, nhưng rõ rệt nhất là các dây thần kinh ở chân và tay.
- Biến chứng thần kinh do bệnh đái tháo đường bao gồm:
►Bệnh lý dây thần kinh ngoại biên dẫn truyền vận động cảm giác.
►Bệnh lý thần kinh tự động ( còn gọi là bệnh lý thần kinh tự chủ ).
- Vì sao bệnh đái tháo đường gây biến chứng thần kinh ?
►Đường máu tăng cao →tổn thương bao dây thần kinh→giảm tốc độ dẫn truyền thần kinh.
►Đường máu tăng cao→các mạch máu nhỏ nuôi dây thần kinh bị tổn thương→giảm cung cấp Oxy và chất dinh dưỡng cho dây thần kinh.
- Triệu chứng thường gặp:
Có 4 nhóm biểu hiện chính:
– Triệu chứng do tổn thương thần kinh ngoại vi.
– Triệu chứng do tổn thương thần kinh tự chủ.
– Triệu chứng do tổn thương thần kinh khu trú.
– Triệu chứng do tổn thương đám rối-rễ thần kinh.
Người bệnh có thể chỉ có 1 loại triệu chứng hay nhiều loại triệu chứng. Triệu chứng thường mờ nhạt nên dễ bị bỏ qua, do đó khi xuất hiện thì đã tổn thương nặng.
- Triệu chứng do tổn thương thần kinh ngoại vi:
Chi trên & bàn chân xuất hiện triệu chứng trước→bàn tay & chi dưới. Thông thường là:
→ Tê, giảm cảm giác, đôi khi tăng cảm giác.
→ Châm chích, bỏng rát.
→ Đau khi bước đi, yếu cơ.
→ triệu chứng nặng: loét chân nhiễm trùng…
- Triệu chứng do tổn thương thần kinh tự chủ:
Triệu chứng thay đổi tùy cơ quan bị tổn thương:
→ Mắt: đồng tử mất phản xạ ánh sáng…
→ Tiêu hóa: đầy bụng, táo bón, buồn nôn…
→ Tim mạch: nhịp tim nhanh khi nghỉ ngơi, hạ huyết áp tư thế…
→ Rối loạn điều chỉnh thân nhiệt và mồ hôi…
- Triệu chứng do tổn thương thần kinh khu trú:
→ Chỉ ảnh hưởng đến 1 dây thần kinh, có thể là 1 dây thần kinh sọ não, thường gặp ở người lớn tuổi, đôi khi tự khỏi sau vài tuần-vài tháng…
→ Triệu chứng thường gặp: nhìn đôi, đau sau hốc mắt, liệt thần kinh vận nhãn gây lác mắt, liệt mặt ngoại biên…
- Triệu chứng do tổn thương đám rối – rễ thần kinh:
→ Tổn thương các dây thần kinh ở đùi, hông, mông, cẳng chân…có thể xảy ra ở 1 bên hay 2 bên.
→ Triệu chứng thường có thể là: đau xuất hiện đột ngột ở đùi, ở bụng, cơ đùi teo-yếu→khó khăn khi thay đổi tư thế từ ngồi sang đứng…
5 Làm thế nào để phát hiện sớm biến chứng thần kinh do bệnh đái tháo đường gây ra ?
→ Đến bác sĩ khám kiểm tra bàn chân ít nhất 1 lần/năm.
→ Người bệnh có thể dùng 1 đầu dây cước mảnh chạm vào 1 số điểm ở bàn chân, bàn tay…nếu không cảm nhận được sự tiếp xúc→đã bắt đầu tổn thương thần kinh, đến bác sĩ chuyên khoa Nội tiết để khám kiểm tra.
6 Phòng ngừa & làm chậm diễn tiến biến chứng thần kinh do đái tháo đường:
→ Phòng ngừa không để xuất hiện biến chứng thần kinh bằng điều trị bệnh đái tháo đường tích cực ngay từ lúc mới chẩn đoán.
→ Kiểm soát đường máu tích cực có thể làm giảm nguy cơ diễn tiến biến chứng thần kinh # 60%. Mục tiêu đường máu cần đạt:
► Đường máu lúc đói hoặc trước ăn: 70-130mg/dL ( 3.9-7.3mmol/L ).
► Đường huyết 2 giờ sau ăn: <180mg/dL ( <10mmol/L ).
► HbA1c < 7% ( Bình thường: 4-6% ).
→ Chăm sóc bàn chân-ăn uống tập luyện-kiểm soát huyết áp theo hướng dẫn của bác sĩ. Không hút thuốc không uống rượu.
→ Khi đã có biến chứng thần kinh: điều quan trọng vẫn là điều trị tích cực bệnh đái tháo đường.
→ Không có thuốc điều trị khỏi biến chứng thần kinh do đái tháo đường, chủ yếu là làm chậm diễn tiến, giảm đau, điều trị các biến chứng và phục hồi chức năng.
→ Luôn luôn rất cần sự chăm sóc và hỗ trợ của người thân.